ตอนบ่ายนั่งมองสายฝนพร้อมกินไดฟูกุกับชาเขียว พอเลื่อนมือถือไปก็เห็นภาพของบรรดาแฟนเพลง Fuji Kaze ที่ต่างยืนกางร่มตากฝนให้กำลังใจศิลปินที่มาร้องเพลงและพบปะแฟนชาวไทยแบบเซอร์ไพรส์ที่สยามพารากอน เมื่อวันศุกร์ที่ 13 มิถุนายน 2025 ที่ผ่านมา
ทำให้ย้อนนึกถึงเหตุการณ์คล้ายๆ กันเมื่อปลายเดือนที่แล้ว ที่มีผู้คนมากมายฝ่าฝนไปเพื่อเก็บภาพและชมผลงานประติมากรรมของ KAWS ที่สนามหลวงกันอย่างล้นหลาม
ในชีวิตประจำวันคงไม่มีใครอยากจะยืนตากฝนให้ตัวเปียกเล่นอย่างแน่นอน (ยกเว้นแต่จะ in love มากๆ เหมือนในหนังเรื่อง Singin’ in the Rain)
แล้วพลังอะไรที่ทำให้คนจำนวนมากยอมทนเปียกปอน ยอมลำบากกายเพื่อแลกกับการได้เสพศิลปะหรือดนตรีตรงหน้า?
อย่าลืมว่าไม่มีใครถูกบังคับให้ไปร่วมกิจกรรมเหล่านี้ ดังนั้น คำอธิบายที่ดีที่สุดก็คือพลังที่สามารถดึงดูดคนให้ทำในสิ่งที่ต้องการได้อย่างแยบยลและไร้การขัดขืน ซึ่งสิ่งนั้นก็คือ ‘Soft Power’ ที่มีพลังตรึงให้พวกเขาอยู่ที่ตรงนั้น
การได้เป็นส่วนหนึ่งของปรากฏการณ์, การได้แชร์ประสบการณ์ร่วมกับคนนับพันนับหมื่นที่มีใจเดียวกัน มันคือความรู้สึกที่ทรงพลังยิ่งกว่าความสะดวกสบายทางกายภาพ นี่แหละครับหน้าตาและตัวอย่างของ Soft Power ที่ทรงพลัง!
Joseph Nye ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดผู้บัญญัติคำนี้ ได้อธิบายไว้ว่า Soft Power คือ “ความสามารถในการทำให้คนอื่นอยากทำในสิ่งที่คุณต้องการ โดยใช้การดึงดูด ไม่ใช่การบังคับหรือการจ่ายเงิน”
ซึ่งพลังดึงดูดูดนี้มาจากองค์ประกอบ 3 หลัก คือ วัฒนธรรม (เมื่อมันน่าดึงดูดใจ), ค่านิยมทางการเมือง (เมื่อเรายึดถือมันอย่างจริงจังทั้งในและนอกประเทศ) และ นโยบายต่างประเทศ (เมื่อมันถูกมองว่าชอบธรรมและมีศีลธรรม)
ต้องบอกว่าปรากฏการณ์ KAWS และ Fujii Kaze คือตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดของเสาหลักแรก นั่นคือ ‘พลังของวัฒนธรรม’ ครับ ศิลปะและดนตรีได้สร้างแรงดึงดูดมหาศาลที่ข้ามพ้นกำแพงทางกายภาพและความลำบากไปได้ มันคือการทำให้ผู้คน “เต็มใจ” ที่จะเข้ามามีส่วนร่วมด้วยตัวเอง
และเมื่อผู้สร้างสามารถสร้างประสบการณ์ที่เชื่อมโยงกับผู้คน เข้าไปนั่งอยู่ในใจได้ถึงระดับนั้น มันจะเป็นจุดที่ศิลปวัฒนธรรมได้ทำหน้าที่ผลักดัน Soft Power ได้อย่างสมบูรณ์ และสร้างแรงกระเพื่อมทางวัฒนธรรมได้อย่างยั่งยืนอย่างแท้จริงนั่นเอง
ผมเคย Live เรื่อง Soft Power แบบจัดเต็ม คลิปเดียวรู้เรื่อง กระจ่างทุกคำถาม สามารถดูย้อนหลังได้ที่ลิงก์ในคอมเมนต์ ฟังแล้วจะรู้เลยว่าจริงๆ แล้ว Soft Power คืออะไร เกิดขึ้นมาได้อย่างไร และทำไมแต่ละคนถึงอธิบายเรื่องนี้ไม่เหมือนกัน (ซึ่งไม่ได้ผิดนะครับ มันมีเหตุผลอยู่) กดฟังกันได้เลย
Happy Sunday
เต้ Art Man
15.06.2025
